Odam bolasining rivojlanishi ¿ bu muhim jarayon hisoblanadi. Ma'lumki, hayot davomida inson jismoniy va ruhiy jihatdan özgarib boradi. Lekin bolalik, ösmirlik va öspirinlik davrida rivojlanish nihoyatda kuchli böladi. Bola mana shu yillarda ham jismoniy, ham ruhiy jihatdan ösishi, özgarishi tufayli shaxs sifatida kamolga yetadi. Tarbiya, irsiyat (nasl) va muhit bolaning rivojlanishida asosiy örin tutadi. Bolaning rivojlanishi juda murakkab qarama-qarshiliklardan iborat jarayondir. Bola öz rivojlanishi jarayonida turli xil faoliyatlarga hamda muloqatga kirishadi. Bu esa ularning ijtimoiy tajribalarining oshishiga yordam beradi. Bolaning dunyoga kelishidan tortib uning butun umri jarayonida yuqoridagi faktorlar (faoliyat va muloqat) bir-birini töldirib bola shaxsining rivojlanishini ta'minlaydi. Bola rivojlanishining harakatlantiruvchi kuchi - bu qarama-qarshilikdir. U tashqi va ichki ta'sirlar orqali amalga oshiriladi. Tashqi ta'sirlarga insonni shakllantirishga qaratilgan maxsus faoliyat kirsa, ichki ta'sirlarga biologik va irsiy faktorlar misol kiradi.