Wojna domowa zajmuje szczególne miejsce w historii Rosji. W dziäaniach wojennych, które obj¿¿y wi¿ksz¿ cz¿¿¿ terytorium kraju, wzi¿¿a udziä prawie cäa ludno¿¿. Uczestnikami dziää wojennych byli równie¿ ch¿opi, w¿ród których dominowäa liczba dezerterów. Liczba przyczyn dezercji wzros¿a w latach wojny, od fäszowania dokumentów do zbrojnego powstania ch¿opów. Pod koniec wojny walka z dezercj¿ by¿a skomplikowana przez bandytyzm. Dezercja nie mog¿a zostä wyeliminowana pod gro¿b¿ plutonu egzekucyjnego jako tradycyjny ¿rodek. Walk¿ z dezercj¿ utrudniä równie¿ ty¿, który zostä zalany przez dezerterów. Niemniej jednak, wojna zako¿czy¿a si¿ zwyci¿stwem bolszewików i Armii Czerwonej. Jak wyt¿umaczy¿ taki wynik wojny, skoro bolszewickie kierownictwo nie miäo do¿wiadczenia w operacjach bojowych, a tym bardziej w dezercji? Jak udäo si¿ stworzy¿ regularn¿ Armi¿ Czerwon¿ i osi¿gn¿¿ zwyci¿stwo? Odpowiedzi na te i inne pytania zostäy przedstawione w niniejszej pracy, która jest skierowana do wszystkich zainteresowanych histori¿ Rosji.