Bugün, aydin kitlesinin toplum hayatinda aktif bir rol almasinin en ilginc örnekleri geri kalmis toplumlarda görülmektedir. Bu memleketlerin gerici otoriteleri aydinlarin komünizmle bir ilgisi olmayan, hatta onunla yer yer uyusmazliklar veya zitliklar gösteren Dostoyevski gibi yazarlarin kitaplarinin aydin kusaklar tarafindan okunmasini Karamazof Kardeslere Kavanozof Kardesler diyecek, Larousseu Rusya sanacak kadar cahil polisleri vasitasiyla önlemeye calismalari sebepsiz degildir. Bu toplumlarda önemli iki olay durmadan gelisiyor. Bir yandan modern ögrenim kurumlari cogaliyor. Bunlarda, daha cok sayida ve eski üstün siniflarin cocuklarini asan ölcüde, halk tabakalarindan gelen genc kusaklar modern bilimler, modern düsün ve edebiyatla tanisiyor. Öbür yanda, okuryazarlik hala cok sinirli oldugu gibi, okumusluk da genis halk kitlelerine yayilamamistir. Özellikle köylü toplumlarda egitim ve ögrenim cok esitsiz bicimde dagilmistir. Egitimi, bizdeki Köy Enstitüleri örneginde görüldügü gibi, köylü tabakalarina yayma cabalari tutucu kuvvetler tarafindan önlenmektedir. Bu toplumlarin yöneticileri aydin yetistirmekten vazgecseler, bu hareketleri tutarli sayilabilir. Fakat bunu yapamazlar; polislerinin takibati altina sokacaklari aydinlari ister istemez kendi elleriyle yetistiriyorlar. Devlet idaresi icin muhtac olduklari as-ker, memur, ögretmen, sanayi yöneticisi, kalifiye isci yetistirecek ögrenim kurumla-rinin, geleneklere karsit bir kafa yönü vermelerini önleyemiyorlar. Niyazi Berkesin cesitli dergilerde yayimlanan ve toplantilarda sunulan makale ve bildirilerinden olusan Felsefe ve Toplumbilim Yazilari; Eski Yunan düsününden, Osmanli ve Türkiye modernlesmesine, kisisel anilardan, Rusya ve ABDde toplumbilim akimlarina kadar oldukca genis bir alani icine aliyor. Berkesin yerinde tespitleri incelenen dönemi anlamanin yaninda günümüze de isik tutabilecek niteligiyle keyifli bir okuma vadediyor.
Hinweis: Dieser Artikel kann nur an eine deutsche Lieferadresse ausgeliefert werden.
Hinweis: Dieser Artikel kann nur an eine deutsche Lieferadresse ausgeliefert werden.