Ibn Haldun ve onun düsünceleri hakkinda cok fazla kitap ve makale yazilmisken, yazar Ibn Haldun Düsüncesi Asabiyet ve Devlet baslikli bir eserle cikiyor okurun karsisina. Ancak yazarin burada yapmak istedigi sey, kendinden önce devasa bir birikime ulasan Ibn Haldun arastirmalarina bir yenisini eklemekten ibaret degil elbette. Aksine Ibn Haldun düsüncesine yönelik calismalarda ortaya cikan birtakim karmasa ve sorunlar, onu böyle bir gayrete sevk etmistir. Ibn Haldun bircok arastirmacinin iddia ettigi gibi, birdenbire ortaya cikmis selefsiz bir dahi miydi, yoksa Islam siyaset düsüncesindeki gelisim cizgisinin belli bir safhasini mi temsil ediyordu Yine Ibn Haldun bazilarinin iddia ettigi gibi siyasi entrikalarla makam pesinde kosan bir aktör müydü acaba Yoksa tam tersine, onu yasadigi cagin gercekligi icinde anlamak, ilimle siyaset arasinda gidip gelen sikintili yasamini görmek ve katlandigi acilarin izini sürmek mi gerekiyor kendisini anlamak icin Hayatinin bir bölümünde rasyonel bir bölümünde irrasyonel miydi bazilarinin dedigi gibi Zamaninin Islam cografyasinda yaptigi tüm seyahatler ne anlama geliyordu Felsefeye, ilimlere ve tasavvufa karsi tutumu neydi tam olarak Mukaddime gercekten de kimilerinin zannettigi gibi gerekli-gereksiz bircok konunun ilgisizce bir araya getirildigi ansiklopedik bir karaktere mi sahiptir, yoksa tam aksine tüm bölümleriyle birlikte belli bir düsüncenin savunulmasi icin ustaca örülmüs, uyumlu, mantiksal ve sistematik bir yapiya mi sahiptir Mukaddimenin zengin icerigi, herkesin aradigi seyi onda bulabilmesine ve diledigi gibi onu yorumlayabilmesine imkan sagliyor; peki ama gercekte umran ilminin konusu, gayesi ve meseleleri neydi acaba Umran ilmi tam olarak neyi ifade ediyordu Tarih ilmini degerlendiren bir kistas olmasi acisindan umran ilminin kiymeti nedir Bu ilmin temellerini olusturan Islam düsüncesi, tabiat tasavvuru ve varlik anlayisi nedir Umran ilmi kimilerinin iddia ettigi gibi sosyoloji miydi aslinda, yoksa bir tarih felsefesi ya da baska bir sey mi Kendi döneminde Islam dünyasinin icinde bulundugu durum Ibn Haldunu nasil etkilemisti Karamsar mi yoksa gercekci miydi Ibn Haldun Zannedildigi gibi Araplari mi elestiriyordu o; Mukaddimedeki Araplar ve onlarin hükmünde olanlar ne anlama geliyor Ibn Haldun, bazilarinin söyledigi gibi bir medeniyet karsiti miydi, yoksa onun yaptigi sey, umranin tüm olay ve olgularini tavsif etmekten mi ibaretti Asabiyet döngüsü ne anlama geliyor ve iktisadi amilin bu döngüdeki rolü nedir Zannedildigi gibi tarihsel materyalizmin öncülerinden biri midir Ibn Haldun Kaderci ya da determinist midir o Ibn Haldun düsüncesi isiginda baktigimizda Islam medeniyet tecrübesindeki etken amiller nelerdir Üretime dayanmayip, sadece hazir servetin tüketilmesine dayanan Islam ülkeleri nasil bir döngüye mahkum idiler Ibn Haldunun düsüncesi günümüz acisindan ne ifade ediyor Muhammed bid el-Cabir, hayatinin oldukca erken bir döneminde yazdigi bu eserinde, Ibn Haldunun kisiligine ve düsüncesine yönelik tüm asiriya kacmis, abartilmis, carpitilmis ve anakronizme düsülmüs tutumlarin karsisina cikiyor; Ibn Haldunu ve onun düsüncesini, Ibn Haldunun kendi cagdas gercekligi dahilinde ve oldugu gibi aktarmaya ve ona gercek kimligini kazandirmaya calisiyor. Bu eserde Ibn Haldunun düsüncesindeki piramidal-sistematik yapi acik bir sekilde ortaya konulmus ve bu düsüncenin ana eksenini olusturan asabiyet ve devlet unsurlari diger tüm unsurlarla olan iliskileri baglaminda incelenmistir. Ibn Haldun düsüncesi söz konusu oldugunda genellikle ihmal edilen bir sey var; o da bu düsünceye bir bütün olarak bakmaktir. Iste bu eser, ihmal edilen bu bakisi yakalamaya yönelik ciddi bir cabanin ürünüdür. Eserin sonundaki istilahlar sözlügü, Mukaddimedeki bazi kavramlarin kendi gercekligi icinde nasil anlasilmasi gerektigi konusunda bize yardimci oluyor. Zira Ibn Haldunun da dedigi gibi bir istilah ancak kendi asrinda ona yüklenen anlamiyla anlasilmalidir. Hic süphe yok ki Ibn Haldun düsüncesinden hareketle ivme kazanan toplum ve tarih arastirmalari durmayacak, yoluna devam edecektir; fakat her seyden önce Ibn Haldun düsüncesinin kendi gercekligi icinde ve oldugu gibi anlasilmasi gerekiyor. Iste bu eser, söz konusu anlama etkinliginin baslangic noktasini teskil edecek hayati bir öneme sahiptir. Ayrica Cabiryi diger eserlerinden taniyan okurlar, bu erken dönem eseri sayesinde onun düsünsel macerasindaki arka plani daha yakindan taniyacaklardir.
Hinweis: Dieser Artikel kann nur an eine deutsche Lieferadresse ausgeliefert werden.
Hinweis: Dieser Artikel kann nur an eine deutsche Lieferadresse ausgeliefert werden.