Stanislaw Jachowicz
Poeta, bajkopisarz, pedagog, dzialacz charytatywny.
Ukonczyl szkole pijarów w Rzeszowie oraz gimnazjum w Stanislawowie. Studiowal na wydziale filozoficznym na Uniwersytecie we Lwowie. Na studiach byl wspólzalozycielem i wplywowym czlonkiem tajnego Towarzystwa Cwiczacej sie Mlodziezy w Literaturze Ojczystej, a takze inspiratorem i prezesem Towarzystwa Studenckiego Kola Literacko-Naukowego. Po studiach zamieszkal w Warszawie, gdzie objal posade kancelisty w Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego. Przystapil do Zwiazku Wolnych Polaków, po wykryciu którego otrzymal zakaz zajmowania posad rzadowych. Wobec tego jego glównym zajeciem byla praca pedagogiczna jako nauczyciela jezyka polskiego w domach i na prywatnych stancjach dla dziewczat.
Debiut literacki Jachowicza mial miejsce w 1818 r. w "Pamietniku lwowskim", gdzie opublikowal bajki. Pierwsza ksiazke wydal w 1824 r. - zbiór bajek i powiastek pt. Bajki i powiesci. Przez cztery kolejne lata ukazywaly sie rozszerzone wydania tego zbioru pod tym samym tytulem; w 1829 r. zbiór zawieral juz 113 utworów. Jest autorem kilkuset wierszyków i powiastek dydaktyczno-moralizatorskich. Publikowal równiez w periodykach pod wlasnym nazwiskiem lub pod pseudonimem Stanislaw z Dzikowa. W 1829 r. redagowal przez rok "Tygodnik dla Dzieci". W W 1830 r. przy wspóludziale Ignacego Chrzanowskiego zaczal wydawac pierwsze w Europie codzienne pismo dla dzieci - "Dziennik dla Dzieci". Publikowane przez niego gazety i ksiazki mialy wychowywac, ale tez uczyc czytania, liczenia i historii.
Zajmowal sie równiez opieka spoleczna nad dziecmi.
Józef Ignacy Kraszewski
Niezwykle plodny pisarz, autor przede wszystkim powiesci historycznychi obyczajowych, publicysta, dzialacz spoleczny, badacz starozytnoscislowianskich, popularyzator zródel historycznych.
Do najpopularniejszych dzis powiesci Kraszewskiego nalezy Starabasn. Wsród inspiracji do niej znalazlo sie kilka wydanych wczesniejtekstów literatury pieknej. Po pierwsze Rzepicha (1790) FranciszkaSalezego Jezierskiego, jednego z jakobinów warszawskich, którywyjasnial przyczyne nierównosci spolecznych teza o podboju rolniczejludnosci slowianskiej przez plemie, które przeksztalcilo sie wszlachte (a wlasc. magnaterie). Po drugie, Lille Wenede (1840)Juliusza Slowackiego, obrazujaca podobna teze oraz pokazujacadwuznaczna role chrzescijanstwa jako religii najezdzców. Po trzeciedramat Mieczyslawa Romanowskiego Popiel i Piast (1862), w którymdodatkowo nacisk polozony zostal na zagrozenie dla Slowianszczyzny zestrony panstw niemieckich, zas kosciól ukazany zostal ostatecznie jakogwarant zazegnania konfliktu spolecznego miedzy szlachta a ludem (tj.tez miedzy panstwem jako systemem instytucji a funkcjonowaniemspolecznosci polaczonej wiezami rodowymi i sasiedzkimi).
PonadtoKraszewski czerpal ze zródel historycznych (najwidoczniejsze sa sladyadaptacji legend zapisanych w Historii Polski Jana Dlugosza), zwlasnych badan nad kultura materialna dawnych Slowian i Litwy (wydalm.in. dziela pionierskie: Litwa. Starozytne dzieje 1847 orazSztuka u Slowian 1860, zajmowal sie obyczajowoscia Polskipiastowskiej, pracowal nad projektem encyklopedii starozytnoscipolskich dla Akademii Umiejetnosci w 1875 r.), z opracowanwspólczesnych mu historyków: Lelewela, Szajnochy, Roeppla i in. Pewienwplyw na tresc powiesci wywarly równiez prelekcje paryskie Mickiewiczana temat literatury slowianskiej, skad zaczerpnal np. przekonanie ozachowaniu w religii Slowian sladów dziedzictwa praindoeuropejskiego(swoisty panteizm, niektóre bóstwa tozsame z hinduistycznymi). Doswoich zródel i inspiracji dodal Kraszewski równiez rzekomosredniowieczny Królodworski rekopis. Zbiór staroczeskichbohatyrskich i lirycznych spiewów (1818) wydany, a jak sie pózniejokazalo, równiez spreparowany przez Vaclava Hanke.
Poeta, bajkopisarz, pedagog, dzialacz charytatywny.
Ukonczyl szkole pijarów w Rzeszowie oraz gimnazjum w Stanislawowie. Studiowal na wydziale filozoficznym na Uniwersytecie we Lwowie. Na studiach byl wspólzalozycielem i wplywowym czlonkiem tajnego Towarzystwa Cwiczacej sie Mlodziezy w Literaturze Ojczystej, a takze inspiratorem i prezesem Towarzystwa Studenckiego Kola Literacko-Naukowego. Po studiach zamieszkal w Warszawie, gdzie objal posade kancelisty w Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego. Przystapil do Zwiazku Wolnych Polaków, po wykryciu którego otrzymal zakaz zajmowania posad rzadowych. Wobec tego jego glównym zajeciem byla praca pedagogiczna jako nauczyciela jezyka polskiego w domach i na prywatnych stancjach dla dziewczat.
Debiut literacki Jachowicza mial miejsce w 1818 r. w "Pamietniku lwowskim", gdzie opublikowal bajki. Pierwsza ksiazke wydal w 1824 r. - zbiór bajek i powiastek pt. Bajki i powiesci. Przez cztery kolejne lata ukazywaly sie rozszerzone wydania tego zbioru pod tym samym tytulem; w 1829 r. zbiór zawieral juz 113 utworów. Jest autorem kilkuset wierszyków i powiastek dydaktyczno-moralizatorskich. Publikowal równiez w periodykach pod wlasnym nazwiskiem lub pod pseudonimem Stanislaw z Dzikowa. W 1829 r. redagowal przez rok "Tygodnik dla Dzieci". W W 1830 r. przy wspóludziale Ignacego Chrzanowskiego zaczal wydawac pierwsze w Europie codzienne pismo dla dzieci - "Dziennik dla Dzieci". Publikowane przez niego gazety i ksiazki mialy wychowywac, ale tez uczyc czytania, liczenia i historii.
Zajmowal sie równiez opieka spoleczna nad dziecmi.
- Ur.
- 17 kwietnia 1796 w Dzikowie (dzis dzielnica Tarnobrzega)
- Zm.
- 24 grudnia 1857 w Warszawie
- Najwazniejsze dziela:
- Rozmowy mamy z Józia sluzace za wstep do wszelkich nauk, a mianowicie do gramatyki, ulozone dla pozytku mlodziezy, Pisma rózne wierszem Stanislawa Jachowicza, Spiewy dla dzieci, Rady wuja dla siostrzenic: (upominek dla mlodych panien), Pomysly do poznania zasad jezyka polskiego, Cwiczenia pobozne dla dzieci, rozwijajace mysl, Podarek dziatkom polskim: z pozostalych pism s. p. Stanislawa Jachowicza, Upominek z prac Stanislawa Jachowicza: bajki, nauczki, opisy, powiastki i rózne wierszyki
Józef Ignacy Kraszewski
Niezwykle plodny pisarz, autor przede wszystkim powiesci historycznychi obyczajowych, publicysta, dzialacz spoleczny, badacz starozytnoscislowianskich, popularyzator zródel historycznych.
Do najpopularniejszych dzis powiesci Kraszewskiego nalezy Starabasn. Wsród inspiracji do niej znalazlo sie kilka wydanych wczesniejtekstów literatury pieknej. Po pierwsze Rzepicha (1790) FranciszkaSalezego Jezierskiego, jednego z jakobinów warszawskich, którywyjasnial przyczyne nierównosci spolecznych teza o podboju rolniczejludnosci slowianskiej przez plemie, które przeksztalcilo sie wszlachte (a wlasc. magnaterie). Po drugie, Lille Wenede (1840)Juliusza Slowackiego, obrazujaca podobna teze oraz pokazujacadwuznaczna role chrzescijanstwa jako religii najezdzców. Po trzeciedramat Mieczyslawa Romanowskiego Popiel i Piast (1862), w którymdodatkowo nacisk polozony zostal na zagrozenie dla Slowianszczyzny zestrony panstw niemieckich, zas kosciól ukazany zostal ostatecznie jakogwarant zazegnania konfliktu spolecznego miedzy szlachta a ludem (tj.tez miedzy panstwem jako systemem instytucji a funkcjonowaniemspolecznosci polaczonej wiezami rodowymi i sasiedzkimi).
PonadtoKraszewski czerpal ze zródel historycznych (najwidoczniejsze sa sladyadaptacji legend zapisanych w Historii Polski Jana Dlugosza), zwlasnych badan nad kultura materialna dawnych Slowian i Litwy (wydalm.in. dziela pionierskie: Litwa. Starozytne dzieje 1847 orazSztuka u Slowian 1860, zajmowal sie obyczajowoscia Polskipiastowskiej, pracowal nad projektem encyklopedii starozytnoscipolskich dla Akademii Umiejetnosci w 1875 r.), z opracowanwspólczesnych mu historyków: Lelewela, Szajnochy, Roeppla i in. Pewienwplyw na tresc powiesci wywarly równiez prelekcje paryskie Mickiewiczana temat literatury slowianskiej, skad zaczerpnal np. przekonanie ozachowaniu w religii Slowian sladów dziedzictwa praindoeuropejskiego(swoisty panteizm, niektóre bóstwa tozsame z hinduistycznymi). Doswoich zródel i inspiracji dodal Kraszewski równiez rzekomosredniowieczny Królodworski rekopis. Zbiór staroczeskichbohatyrskich i lirycznych spiewów (1818) wydany, a jak sie pózniejokazalo, równiez spreparowany przez Vaclava Hanke.
- Ur. 28 lipca 1812 w Warszawie
-
- Zm. 19 marca 1887 w Genewie
-
- Najwazniejsze dziela:
- Stara basn (1876), Chata za wsia (1854), Ulana (1842), Dziecie Starego Miasta (1863), Zygmuntowskie czasy (1846), Barani Kozuszek (1881), Hrabina Cosel (1873), Brühl (1874), Poeta i swiat (1839), Latarnia czarnoksieska (1844), Wspomnienia Wolynia, Polesia i Litwy (1840)
Dieser Download kann aus rechtlichen Gründen nur mit Rechnungsadresse in A, B, BG, CY, CZ, D, DK, EW, E, FIN, F, GR, H, IRL, I, LT, L, LR, M, NL, PL, P, R, S, SLO, SK ausgeliefert werden.