Immanuel Kant
Filozof niemiecki okresu oswiecenia. Przez cale zycie byl zwiazany z Królewcem (daw. Königsberg, dzis: Kaliningrad), gdzie urodzil sie w mieszczanskiej rodzinie rzemieslniczej, dopelnil swojej edukacji (w Collegium Fridericianum i podczas studiów na wydziale filozofii), a nastepnie przez cale zycie pracowal, poczatkowo jako nauczyciel domowy, a ostatecznie jako profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Królewieckim. Twórca transcendentalnego idealizmu, zwanego tez krytycyzmem teoriopoznawczym; zajmowal sie teoria poznania, etyka oraz estetyka.
Zniósl opozycje miedzy racjonalizmem a empiryzmem. Interesowala go analiza poznania w ogóle, nie zas przebiegu i tresci aktów poznawczych. Podzielil sady na analityczne i syntetyczne oraz aprioryczne i aposterioryczne, np. istnienie sadów syntetycznych a priori wskazywal w matematyce i (czesci) przyrodniczych i uzasadnial je obecnoscia w podmiocie poznajacym apriorycznych form ogladu (czasu i przestrzeni) oraz kategorii intelektu (takich jak: przyczyna, skutek i in.), które razem stanowia idee konstytutywne, organizuja material poznawczy i wspóltworza doswiadczenie poznawcze. Kant wskazal, ze poznawalne sa zjawiska, bedace przejawami niepoznawalnych "rzeczy samych w sobie"; granicami wszelkiego poznania sa niepoznawalne idee regulatywne rozumu, zakwestionowal mozliwosc naukowego uprawiania metafizyki. W zakresie etyki wprowadzil pojecie apriorycznego imperatywu kategorycznego, nakazujacego przestrzeganie surowego rygoru moralnego, jednoczesnie wskazujac na czlowieka jako twórce norm moralnych ("Niebo gwiazdziste nade mna, a prawo moralne we mnie").
Filozof niemiecki okresu oswiecenia. Przez cale zycie byl zwiazany z Królewcem (daw. Königsberg, dzis: Kaliningrad), gdzie urodzil sie w mieszczanskiej rodzinie rzemieslniczej, dopelnil swojej edukacji (w Collegium Fridericianum i podczas studiów na wydziale filozofii), a nastepnie przez cale zycie pracowal, poczatkowo jako nauczyciel domowy, a ostatecznie jako profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Królewieckim. Twórca transcendentalnego idealizmu, zwanego tez krytycyzmem teoriopoznawczym; zajmowal sie teoria poznania, etyka oraz estetyka.
Zniósl opozycje miedzy racjonalizmem a empiryzmem. Interesowala go analiza poznania w ogóle, nie zas przebiegu i tresci aktów poznawczych. Podzielil sady na analityczne i syntetyczne oraz aprioryczne i aposterioryczne, np. istnienie sadów syntetycznych a priori wskazywal w matematyce i (czesci) przyrodniczych i uzasadnial je obecnoscia w podmiocie poznajacym apriorycznych form ogladu (czasu i przestrzeni) oraz kategorii intelektu (takich jak: przyczyna, skutek i in.), które razem stanowia idee konstytutywne, organizuja material poznawczy i wspóltworza doswiadczenie poznawcze. Kant wskazal, ze poznawalne sa zjawiska, bedace przejawami niepoznawalnych "rzeczy samych w sobie"; granicami wszelkiego poznania sa niepoznawalne idee regulatywne rozumu, zakwestionowal mozliwosc naukowego uprawiania metafizyki. W zakresie etyki wprowadzil pojecie apriorycznego imperatywu kategorycznego, nakazujacego przestrzeganie surowego rygoru moralnego, jednoczesnie wskazujac na czlowieka jako twórce norm moralnych ("Niebo gwiazdziste nade mna, a prawo moralne we mnie").
- Ur.
- 22 kwietnia 1724 w Królewcu
- Zm.
- 12 lutego 1804 w Królewcu
- Najwazniejsze dziela:
- Krytyka czystego rozumu (1781), Prolegomena do wszelkiej przyszlej metafizyki (1783), Uzasadnienie metafizyki moralnosci (1785), Krytyka praktycznego rozumu (1788), Krytyka wladzy sadzenia (1790), Religia w obrebie samego rozumu (1793), O wiecznym pokoju (1795)
Dieser Download kann aus rechtlichen Gründen nur mit Rechnungsadresse in A, B, BG, CY, CZ, D, DK, EW, E, FIN, F, GR, H, IRL, I, LT, L, LR, M, NL, PL, P, R, S, SLO, SK ausgeliefert werden.