V mogografii privedeny i obobshheny svedeniya o sovremennom sostoyanii problemy cerebrospinal'noj zhidkosti v mirovoj praktike. Podrobno opisano anatomno-fiziologicheskie osobennosti likvornoj sistemy, sostavlyajushhie cerebrospinal'noj zhidkosti i znachenie dlya funkcionirovaniya nervnoj sistemy. Na osnovanii dannyh literatury i sobstvennyh issledovanij avtory osveshhajut voprosy patogeneza ryada nevrologicheskih zabolevanij, uchityvaya bol'shoe znachenie likvora.